ارکیده - Orchid



گل ارکیده نیز دارای ریشه یونانی بوده و تاریخچه آن به هوس، طمع و ثروت
پرستی انسان برمی گردد.

امروزه در حدود 25000 نوع ارکیده پرورش می
یابد.

گل ارکیده پیام آور عشق، زیبایی و خرد ورزی در جهان است. در چین این
گل نشانگر خلوص و بی

گناهی کودکان می باشد. ارکیده صورتی بیانگر عشق پاک و
نوع بسیار مشهور آن کاتالیا (Cattalya)

بیانگر جذابیت بی انتها بوده که
بیشتر در روز مادر از آن در دسته های گل استفاده می شود.

 

گلایل - Gladious



نام گلایل از کلمه لاتین گلادیوس به معنی شمشیر گرفته شده زیرا برگهای این
گل شبیه به شمشیر

می باشد. در گذشته گل گلایل معرف گلادیاتورهای رم
بود.

گلایل به معنی به یاد کسی بودن است و به دریافت کننده خود شیفتگی و
احساسات عمیق قلبی طرف

مقابل را نشان می دهد.

 

گل میخک - Carnation



این گل در ابتدا توسط گیاه شناس یونانی
تئوفرستوس (Theopharastus)، دیانتوس (Dianthus) نامیده

شد که گل بومی منطقه
خاور نزدیک بوده و حدود 2000 سال قدمت دارد.

برخی از محققین بر این باورند
که نام میخک از کلمه تاجگذاری یا تاج خورشید گرفته شده است زیرا این

گل یکی
از گلهایی بود که در مراسم تاجگذاری پادشاهان یونان استفاده می شد. این گل امروزه
بیشتر

نشانه عشق، افتخار، برتری و جذابیت می باشد.

میخک قرمز کم رنگ،
نشانگر تحسین و میخک قرمز پر رنگ نشانگر عشق و

احساسات بسیار عمیق
است.

میخک سفید بیانگر عشق خالص و خوش شانسی و نوع سفید خط دار آن بیانگر
این مطلب است که

عشق را هرگز نمی توان تقسیم کرد و میخک بنفش نشانگر دمدمی
مزاج بودن و تنوع پرستی می

باشد.

 

زنبق - Lily



گل زنبق از دوران ماقبل پیدایش اشرافیت
در یونان شناسایی شد.

نام یونانی آن لیریون (Leirion) و نام رومی آن لیلیوم
(Lilium) بود. در افسانه ها آمده است

که زنبق (لیلی) از اشک حوا به هنگامیکه
وی متوجه بارداری خود شده و از بهشت رانده شد بوجود آمد.

زنبق نشانگر خلوص
قلبی است و با وجود آنکه این گل در رنگهای مختلف پرورش می یابد اما
بیشتر

مردم زنبق سفید ترجیح داده و آنرا نشانگر بی گناهی و پاکی می
دانند.
 

گیاهشناسی و تاریخچه

حنا گلی متعلق به خانواده Balsaminaceaeو از جنس Impatiens است.
گل حنا امروزه تبدیل به پرمصرف ترین گل برای پوشاندن زمین باغ ها در آمریکای شمالی شده است و پرورش دهندگان آن سالانه مبلغی معادل 250میلیون دلار از این راه درآمد دارند. در سال 1896 دکتر جان کرت، پزشک و طبیعی دان انگلیسی پس از مسافرتی طولانی از آفریقا به انگلیس برگشت، او صدها بوته گل وحشی به همراه آورده بود که در بین آن ها این بوته های وحشی سرزمین زنزیوار، واقع در شرق آفریقا نیز وجود داشت. پرورش این نوع بوته ها در روزهای نخست در باغ های انگلیس و آمریکای شمالی به تلاش بسیاری نیاز داشت و گذشته از آن، باغداران علاقه زیادی در برابر آن از خود نشان نمی دادند اما برعکس، در کشور کاستاریکا گویی بوته های همین گل محیط مساعد خود را پیدا کردند، زیرا به بهترین صورت تکثیر یافته و سازگار شدند، به طوری که بدون کمترین تلاشی با موفقیتی باور نکردنی به موقعیت های وحشی و دست نخورده راه یافتند. حال دیگر این بوته ها در همه جا پیدا می شدند، در بالای کوه های آتشفشان و حتی در جنگل های پرباران.
گل حنا را باید در باغ ها تا حدودی تازه وارد دانست، زیرا با سابقه یکصد ساله هنوز در کنار گلهای دیگر مانند کودک است. گسترش زیاد این گل را باید مدیون بینش درست و تلاش های گیاهشناس ورزیده، هوف دانست.
داستان گل حنا در واقع از سال 1944 آغاز می شود. در این سال سروان هوف-افسر ارتش به کاستاریکا آمد تا مأموریت دولتی خود را انجام دهد، این بود که او اولین بار گل حنا را دید. هوف کار خود را با اهلی کردن گلهای حنا آغاز کرد. او مایل بود به بوته هایی دست یابد که گلهای متقارن تر و پرپرتر داشته باشد. او بیشتر از 10 سال وقت خود را روی پیوند زنی نمونه های مختلف حنا صرف کرد. بعد از هزارها انتخاب بوته و آزمایشات مکرر، سرانجام به گیاه مطلوب خود رسید، گیاهی که با محیط خود، سازگاری کامل یافته، برگ های کوچک فراوان و گلهای زیادی داشت.
او دورگه های زیادی را بدست آورد، تا این که در سال 1965 چندین نمونه از کارهای خود را برای تایید کار به دانشگاه های مختلف فرستاد که البته تمامی نتایج کارهای او مثبت بودند، بنابراین، او به گونه تازه ای از حنا رسیده بود، گلهایی در 8 رنگ به بازار عرضه شد و کارش مورد تایید مردم قرار گرفت.
امروزه حدود 900 نوع گل حنا وجود دارد که همه آنها ازوالد اولیه به نام Walleriana بدست آمده اند.

نیازها و مراقبت ها

در موقع کاشت، حتماً زهکشی ته گلدان را فراهم کنیم تا آب در ته گلدان جمع نشود.
از کود حیوانی و کودهای شیمیایی(K,P,N)در موقع خود استفاده کنیم. کود شیمیایی را همراه با آب آبیاری به گیاه بدهیم. مخلوط کود شیمیایی باید خیلی رقیق باشد تا به راحتی جذب خاک و گیاه شود و هرگز به گیاه پر رشد و سن دار کود شیمیایی زیادی ندهیم. به علاوه، کود دامی از هدر رفتن آب جلوگیری کرده و باعث رشد بهتر گیاه می شود.
در خصوص رطوبت می توان گفت اگر خاک همیشه مرطوب باشد، رشد گیاه خیلی بیشتر خواهد بود. استفاده از خزه و کود دامی در خاک احتمال خشک شدن را کاهش می دهد. هرگز خاک این گیاه نباید خشک شود، بنابراین آبیاری این گیاه به طور مکرر و به مقدار کم باشد. هر چه قدر بوته های درون گلدان بیشتر باشد، مقدار بیشتری آب لازم دارد. حال اگر خاک اطراف ریشه خشک شد، بوته های که از بین رفته اند را از بقیه جدا می کنیم و بعد گلدان را در یک ظرف پر از آب می گذاریم.
این گیاه در محل های آفتابگیر و هم در زیر سایه درختان می تواند رشد کند. همچنین هوای گرم و مرطوب را می پسندد، بوته های حنایی که دارای ریشه های زیاد و سفید باشند بسیار نمونه های خوبی هستند و رشد بیشتری خواهند داشت.جهت پرپشت شدن گیاه می توان جوانه های انتهایی را قطع کرد تا جوانه های جانبی فرصت رشد پیدا کرده و گیاه پرپشت شود.

تکثیر

تکثیر این گیاه به دو روش قلمه گیری و کاشت بذر امکان پذیر است.
نشاء این گیاه را در فصل بهار در گلدان می کارند تا در فصل تابستان گیاهی غرق در گل بدست آید. دوام گلها فقط یک ماه است. در موقعی که گیاه حالت پژمردگی داشت، می توان گلهای کامل را چید تا غنچه های جدید قدرت رشد پیدا کنند و گیاه حالت تازه یابد.
نام های دیگر این گیاه، (به من دست نزن) و (BUSY BUSY) است.

روش تبدیل گل های حنای کم پر به پر پر

بعضی از گونه های حنا خودشان گلبرگ مضاعف دارند، اما هنوز مادگی و پرچم و گرده نیز در آنها وجود دارد. با این قبیل گلها می شود کار گرده افشانی و تکثیر را انجام داد. ما می توانیم بین این گلهای دارای گلبرگ مضاعف و گلهای معمولی 4 گلبرگی عمل گرده افشانی متقاطع انجام دهیم که در این حالت به انبوهی از گلها می رسیم که طبعاً چند تایی از آنها حالت پرپر پیدا می کنند. البته برای رسیدن به هدف باید تعداد گلهای بیشتری را انتخاب کرد. انواع پرپرحنا شباهت زیادی به گل رز دارند.

کاربرد

از این گیاه در فضای سبز برای نقشه های گلکاری، کاشت در جعبه ها و گلجاها استفاده می گردد.

خانواده: Compositae

ـ نام علمی: Gazania pinnata

 

مشخصات گیاه شناسی

 

این گیاه بومی آفریقای جنوبی است.تلاقی گونه های مختلف این جنس مخلوتی از ارقام متنوع بدست آمده است و تحت نام G.Splendens معروف است.

 

ارتفاع آنها به 20-30 سانتی متر می رسد.برگ ها به طور طوقه ای در قاعده ی گیاه قرار می گیرد.برگ ها سرنیزه ای،گاهی کنگره کم عمق،صاف درسطح فوقانی،سفیدوکرکداردرسطح پشتی می باشد.گل آذین کلاپرک به قطر9-7سانتی متر گل های کناری سفید،زرد،گاهی زردپررنگ، نارنجی وقرمزوگاهی قهوه ای رنگ هستند.گل های میانی معمولا تیره واطراف آن رادایره کم وبیش تیره با لکه های سفیدیا آبی رنگ می کند.

 

 

 

طرز کاشت و ازدیاد

 

ازدیاد گازانیا از طریق بذر زیر شاسی درفروردین ماه صورت می گیرد.وپس ازرشد کافی به بستراصلی منتقل می شود.ضمنا یکی از گیاهانی که معمولابعداز گیاهان پیازی وگیاهان دوساله که از گل رفته اند مورد استفاده قرارمی گیرد.گازانیا زمین های قابل نفوذ وغنی وهمچنین نقاط گرم آفتابی را می پسندد.ولی با وجوداین قادر به تحمل اولین یخبندان های زودرس می باشد.زمین های واجدفسفر را ترجیح می دهد.

 

 

 

کاربرد:

 

کاشت گازانیا در زمین هایی با مساحت زیاد منظره بدیعی را بوجود می آورد.درحاشیه باغچه ها،پلات بند گل دهنده مخلوط روی تیپ های آفتاب گیروروی بالکن ها وتراس وپشت پنجره جهت تزئین کشت می شوندگونه ای از گازانیای زرد به نام گازانیای ظهرطلایی وجود دارد که ارتنفاع آن 10-30سانتی مترویکی از گل های زیبای تابستانی.

 

گل آهار Zininas L. : ازگیاهان یکساله تیره مرکب کمپوزه Composees و از گلهائی است که از خیلی قدیم کاشتن آن در ایران معمول بوده .گلش کلاپرک ساده یا پُرپَر است که بسته به جورهای مختلف رنگهای متنوعی دارد .
جورهائیکه سابقأ در ایران میکاشته اند پا بلند کم پَر یا نیمه پُرپَر که چندان زیبا نبوده ولی سالهای اخیر در اروپا و آمریکا جورهای پاکوتاه و گل درشت بدست آورده اند که خیلی جالب توجه و زیباست .

 

 

اقسامی که بیشتر درگلکاریها کاشتن آن معمول است بشرح زیرمیباشد :

1 ـ گل آهار ظریف Z. elegans : قسم قدیمی است که قد آن 55 تا 70 سانتیمتر و کلاپَرکَش نیمه پُرپَر به رنگهای سفید ، زرد ، قرمز ، ارغوانی و بنفش بوده است .
2 ـ گل آهار کوتوله Z. Liliput : که بوته های آن خیلی کوتاه و کلاپَرَکَش که کاملا پُرپَر است کوچک و بسیار پُر گل میباشد .
3 ـ گل آهار کالیفرنی بزرگ Z. California geant : که قد بوته اش 50 سانتیمتر و گلهای خیلی درشت و رنگهای متنوع و زیبا دارد .

4ـ گل آهار لوتر Z. Luther : به بلندی 50 سانتیمتر و گلهای درشت بسیار پُرپَر .
5 ـ گل آهار مکزیکی : که قد بوته آن از 35 سانتیمتر تجاوز نکرده کلاپَرَکَش کوچک ساده یا پُرپَر است .
گل آهارZininaمحل گرم و آفتابی را می پسندد .
همچنین یک دوره موقتی خشکی و بی آبی را تحمل می کند .
اما برای یک رشد طبیعی به خاکی با رطوبت کافی نیاز دارد .
با این وجود باید توجه داشت که آب و هوای بارانی و بسیار مرطوب برایش مضر است . این گل برای تزئین تپه گلها یا حاشیه های تابستانی آفتاب رو بسیار مناسب است . و از جورهای پا بلند آنهم برای کاشتن میان باغچه ها میتوان استفاده کرد . به کودهای خاصی نیاز ندارد و در یک خاک خوب باغچه بخوبی رشد میکند .

 

 

تکثیر:
این گیاه بوسیله بذر تکثیر میشود ، از جهت کاشت دانه های آهار باید در هوای نیمه گرم فروردین کاشته شود . نهالهای جوان نباید زیاد در کنار هم باشند و اگر چنین بود ، تعدادی از آنها را تُنُک میکنند تا رشد بقیه جوانه ها تسهیل شود . سپس بعد از کمی رشد که بلندی نهالها به 6 سانتیمتر رسید ، آنها را در اواسط خرداد که هوا روبه گرمی میرود در باغچه میکارند .فصل گل دادن این گیاه ازخرداد تا فصل سرما ادامه خواهد داشت .

کاربرد:
این گل برای تزئین تپه گل ویا حاشیه های آفتابی بسیارمناسب است وبه واسطه تنوع رنگ گلها و داشتن فرمهای پا کوتاه و پا بلند و طول مدّت گلدهی ازگیاهان زینتی بسیار جالب وجذاب می باشد.
آهاررامی توان بطورانبوهی مخصوصاً درباغچه های بزرگ که نیازبه گیاهان مقاوم به کم آب دارند کشت نمود .

 

 

همیشه بهار

نام علمی: Calandulaofficinalis

تیره: Compositae

 

یکی از رایج‌ترین گلهای فصلی است. نام آن از کلمه Calandula، به معنای اولین روزماه گرفته شده است چون به تقریب در تمام سال گل می‌دهد. از جاهای گرم تا مناطق خیلی سرد قابل کشت است. این گیاه به عنوان گل یک‌ساله در برنامه گلکاری قرار می‌گیرد ولی می‌تواند بصورت علفی چند ساله به زندگی خود ادامه دهد که در این حالت گلها مرغوبیت سال اول را ندارند.

 

 

گلها ۱۰ – ۳ سانتیمتر قطر داشته و به تنهایی در انتهای ساقه گل دهنده قرار دارند، و به رنگهای زرد و نارنجی دیده می‌شود. امروزه گل سفید هم از طریق بهنژادی به دست آمده است. گل آن در شب جمع شده و در روز باز می‌شود. خاصیت داروئی داشته و برای درمان بیماریهای پوستی به کار می‌رود (در کرم‌ها و لوازم آرایش استفاده می‌شود.). ارتفاع گیاه بسته به رقم ۶۰ – ۳۰ سانتیمتر است.

 

 

روز بلند و طول روز بیش از۵/۶ ساعت را می‌پسندد. مقاوم به سرما، و مناسب فصل خنک می‌باشد. آفتاب دوست ولی آفتاب شدید تابستان را نمی‌پسندد (در نور شدید طول ساقه کوتاه و اندازه گل کوچک می‌شود.). در شدت نور کم، کیفیت گل کم می‌شود و در زمستان بیشترین شدت نور باید برای آن فراهم شود.

 

 

طالب خاک مرطوب، و خاک همیشه باید مرطوب باشد، و نیز بسیار مقاوم به خشکی است. اگر گیاه با خشکی روبرو شود گلدهی کاهش خواهد یافت. گاهی تولیدکنندگان برای تولید گیاهان با ساقه های محکم و نیز افزایش عمر گلدانی، آبیاری را کم می‌کنند.

 

غنچه گیری انتهایی (Pinching) می‌تواند در کشت مزرعه‌ای باعث تولید شاخه گل‌دهنده جانبی بیشتری شود. انواع گلدانی معمولا همراه با جوانه انتهایی اصلی، چندین شاخه گل‌دهنده دیگر هم تولید می‌کنند.

معمولا رقم در پرشاخه بودن گل گلدانی مهم است.

 

روش تکثیر

دارای بذر خشن و درشتی است که در مهرماه کشت می‌شود و در نقاط سردسیر می‌توان در ابتدای بهار به کشت آن اقدام کرد ولی در این حالت گلهای کوچک و ضعیف‌تری تولید می‌کند. با آنکه بطور مستقیم کاشته می‌شود انتقال نشاء آن هم میسر است. گاهی برای اینکه از آن بیشتر استفاده شود آن را در دماهای مختلف در چندین نوبت کشت می‌کنند. بذر همیشه بهار، Self sow می‌باشد.

کوکب

نام علمی:Dahlia sp

تیره:Compositae

 

گیاهی دائمی و حساس به سرما با ریشه‌های ژوخه‌ای گرد یا دوکی شکل می‌باشد. برگ‌ها مرکب، بزرگ و دندانه‌دار است و گلها بصورت یک‌رنگ، دورنگ و چندرنگ شامل سفید، زرد، نارنجی، قرمز و بنفش دیده می‌شود.گلها ممکن است کم‌پر، نیمه پر یا پرپر باشند. قطر گل بین گونه‌ها بسیار متغیر بوده و ممکن است از کمتر از ۱۰ سانتیمتر تا بیشتر از ۲۵ سانتیمتر برسد. دارای ارقام پاکوتاه و پابلند است. از روی جوانه‌ها می‌توان رنگ گل را تشخیص داد. اگر جوانه سبز روشن باشد گل سفید یا زرد است و اگر جوانه قرمز باشد گل قرمز یا بنفش است.

 

طبقه‌بندی کوکب

انجمن کوکب آمریکا ای گیاهان را در ۱۴ گوه کلی طبقه‌بندی کرده است. از انواع عمده آن که جهت تولید گل بریده استفاده می‌شود میتوان سه رقم تزئینی (Decorative)، کاکتوسی بزرگ (Large cactus) و منگوله‌ای (Pompon) را نام برد. نوعی طبقه‌بندی کوکب براساس شکل ظاهری آن صورت می گیرد. کوکب با ژوخه ریشه ای ، قلمه چوب نرم و بذر قابل تکثیر می باشد.

سینرر

نام علمی: Pericallis × hybrid

تیره: Compositae

 

گیاهی چندساله که بصورت یک‌ساله کشت می‌شود. دارای برگ‌های بزرگ قلبی شکل به رنگ سبز تیره با لبه دندانه‌دار است که بصورت طوقه‌ای قرار دارند. بیشتر در ایام عید نوروز بعنوان گل گلدانی به بازار عرضه می‌شود. به جز رنگ زرد در بقیه رنگ‌ها دیده می‌شود. گل‌آذین بصورت دیهیم می‌باشد. با بذر ازدیاد می شود.

 

ژربرا

نام علمی: Gereberajamesonii

تیره: Compositae

 

گیاهی است علفی، چندساله، گرمسیری و حساس به سرما با ریشه‌های عمیق و گلهای مجزا که بر روی ساقه‌ای پرزدار تشکیل می‌شوند. از میان برگ‌های طوقه‌ای، نیزه‌ای شکل و با بریدگی‌های عمیق این گیاه، ساقه گل‌دهنده بدون برگ و دارای یگ گل در انتها خارج می‌شود. دارای برگ‌هایی با بریدگی عمیق و پرزهای بسیار زیاد و دمبرگ بلند می‌باشد. در هر گل یا در واقع گل‌آذین ژربرا بیش از یک نوع گل وجود دارد که شامل گلچه‌های شعاعی حاشیه‌ای، گلچه‌های صفحه مرکزی و گلچه حد واسط است. گلهای ژربرا دارای ۵ پرچم و یک مادگی با دو برچه به هم چسبیده است. گلچه شعاعی و حد واسط (انتقالی) بالغ تنها دارای اندام جنسی ماده هستند که علت آن توقف نمو بساک‌ها در مراحل میانی و تشکیل اندام‌های شبه پرچم غیرفعال در گلچه‌های شعاعی و انتقالی است. گلها دارای رنگ‌های بسیار متنوع شامل: سفید – قرمز – زرد – نارنجی و صورتی می‌باشد. عمر مفید ژربرا ۲ سال بوده و بعد از دو سال بوته‌ها به علت افت کیفیت گل و فرسودگی مقاومت خود را در برابرآفات و بیماری‌ها از دست داده و معمولا حذف می‌شوند .

با بذر و تقسیم بوته تکثیر می شود.

آلاله

نام علمی:Ranunculus asiaticus

تیره:Ranunculaceae

 

گیاهی است دائمی و حساس به سرما با ریشه‌های متورم و پنجه مانند که در قسمت بالای خود دارای چندین جوانه فلس‌دار پوشیده از کرک است، که در ایران بصورت یک‌ساله استفاده می‌شود.این گیاه Geophyte(گیاه زمینی) می‌باشد.بهار گل (W-C-W) می‌باشد. گل به رنگ‌های سفید، زرد، نارنجی، قرمز یا صورتی دیده می‌شود. گلها در برخی واریته‌ها یک رنگ و در برخی ابلق و خط‌دار هستند. بیشتر ارقام پرپر هستند، اگر چه کم پر هم موجود است(با ۵ گلبرگ). طول ساقه گلدهنده به ۲۵ تا ۵۰ سانتیمتر می‌رسد. برگ‌ها به‌ویژه در قاعده زیاد زیاد بوده و کم و بیش بریده بریده و دندانه‌دار هستند.

آلاله، زمین‌های قوی، سالم، با تهویه مناسب و آفتاب‌گیر را می‌پسندد. در فصل بهار نیاز آبی آن بلا است و در تابستان با زرد شدن برگ‌ها، آبیاری کاهش می‌یابد تا اینکه متوقف شود. به سرمای زیاد حساس است و در زمستان گیاهان جوان باید با خاک‌پوش پوشانده شوند.

تکثیر آن با بذر و تقسیم ریشه مسیر می باشد.

گل آفتابگردان یا گلهور (Helianthus annus)

گیاهی یک‌ساله و پررشد با ساقه منشعب یا غیرمنشعب و مرتفع می‌باشد. گلها به قطر ۳۰-۲۵ سانتیمتر و بصورت کم‌پر و پرپر بوده، گلچه‌های شعاعی در رنگ‌های زرد، قرمز و به ندرت بنفش و گلچه‌های مرکزی در رنگ‌های زرد، قهوه‌ا‌ی یا ارغوانی مشاهده می‌شود. این گیاه برای کاشت در حاشیه، گلدان و نیز به عنوان گل بریدنی به‌کار می‌رود. روز بلند اختیاری است و با کشت بذر در بهار، در تابستان به گل می‌رود. نیاز به نور کامل دارد. به سرما مقاوم است اما برای گلدهی خوب به تابستان‌های گرم و طولانی نیاز دارد. بنابراین شبیه گیاهان حساس به سرما با آن رفتار می‌شود. ریشه این گیاه عمیق است و خاک آن باید خوب شخم زده شود. خشکی خاک را به خوبی تحمل می‌کند نیاز به خاک مرطوب ولی با زهکشی خوب دارد. بذر آن در اواخر زمستان در شاسی سرد و یا در بهار در محل اصلی کشت می‌شود.

گل صد تومانی

نام علمی: (Paeoniaalbiflora)

تیره:Ranunculaceae

در برخی منابع آن را از خانواده Paeoniaceaeدانسته‌اند.گیاهی دائمی و مقاوم به سرماست و عمر طولانی دارد. به خاطر گلهای درشت با رنگ‌های تابان و گاهی معطر کشت و کار می‌شود. برگ‌های آن بریده بریده و دارای ریشه ژوخه‌ای است. گلها منفرد و دارای کاسبرگ سبز و ۵ تا ۱۰ گلبرگ رنگی درخشان است و در رنگ‌های سفید، زرد، صورتی و قرمز وجود دارد. مرکز آن دارای انبوهی از پرچم‌های زرد تا کرم برجسته است. یکی از گلهای بریدنی مهم در ایالت متحده است و برای کاشت در باغچه هم استفاده می‌شود. اغلب در اوایل تابستان گل می‌دهد. دماهای گرم، بویژه دمای شب دوره گلدهی را کوتاه کرده و باعث تولید تعداد زیادی گل در مدت کوتاه می‌شود. نیاز به نور کامل و خاک با زهکشی خوب دارد. در تابستان نیاز به آب فراوان دارد. از طریق بذر و تقسیم ریشه قابل افزایش است. بذر اغلب جهت به‌نژادی به‌کار می‌رود و بطور عمده با تقسیم ریشه افزایش می‌یابد. جوانه‌های گل صدتومانی زمانی که رنگ نشان دادند باید چیده شوند.

نام علمی : AGAVE AMERICANA

خانواده : AGAVACEAE - خنجریان

گیاه خنجری را در مناطق حاره میتوان اغلب در پارکها و باغها دید ولی درنیمکره شمالی آنر ا تنها در تابستان میشود در خارج از اطاق نگهداری کرد.

گیاه خنجری پس از مدت بسیار طولانی گل میدهد و به خاطر این مطلب به آن گیاه century plant گفته میشود

به هنگام ظهور گل ، ساقه گیاه تا حد قابل توجهی بلند میشود

آگاو (Agave) از کلمه یونانی Agavos به معنی تحسین آمیز مشتق شده است و علت انتخاب این نام برای این گونه شاید این باشد که گیاه بزرگ و تحسین برانگیزی است و وقتی به گل می نشیند واقعاٌ زیبا و دیدنی می شود ، بطور کلی باغبانها در ایران به این گیاه آگاو می نامند .

برخی مناطق دنیا به علت شباهت ظاهری آن به Aloe ( گیاه مولد صبر زرد از تیره لاله ) به غلط Aloes می گویند . گیاهان جنس آگاو از خانواده نرگس یا Amaryllidaceae می باشد ( در برخی منابع از خانوادهAgavaceae ذکر شده است ) و دارای 300 گونه دائمی است

گیاهی است دائمی ، معمولا بدون ساقه برگهای آن ریشه ای است یعنی بطور گروهی مستقیما از ریشه خارج می شوند .

برگها پهن دراز به طول تا 2 متر ، ضخیم ، گوشتی ، زیر برگها محدب و برآمده و روی برگها مقعر ، به رنگ سبز خاکستری است . کناره برگها دارای تیغهای تیز خیلی محکم و خمیده به رنگ قهوه ای مایل به سیاه می باشد ، گلها ی آن به رنگ زرد مایل به سبز متعدد در اطراف محور شاخه گل دهنده که از وسط برگها بیرون می آید قرار دارند . طول محور گلها در بعضی گونه ها 8- 9 متر می رسد

ظریفترین نوع گیاه خنجری a.marginata است که برگهای سبز ضخیم با حاشیه زرد رنگ دارد و اگر در محیط مناسبی قرار بگیرد رشد و نمو کرده و به ارتفاع بیش از یک متر میرسد.

آگاوها در 6- 8 سالگی ( در برخی گونه ها ظهور گل را 40-30 سالگی و حتی تا پس از یک قرن ذکر نموده اند ) دارای ساقه گلدار و منتهی به تعداد فراوانی گل در قسمت انتهایی ساقه مولد گل می گردند

گیاه دائمی همیشه سبز تا 7.5 متر رشد می کند. این گیاه به سرما حساس نمی باشد. گلها دو جنسی و گرده افشانی به وسیله پروانه ها صورت می گیرد. آگاو درخاکهای شنی، لومی ورسی با زهکش خوب رشد می کند. این گیاه در خاکهای اسیدی، قلیایی وخنثی رشد می کند.

در سایه نمی تواند رشد کند. به رطوبت خاک نیاز دارد و مقاوم به خشکی است

از اواسط بهار میتوان گیاه خنجری را در خارج از اتاق و در مقابل نور آفتاب قرار داد ولی آب دادن و تغذیه گیاه نباید مورد غفلت قرار بگیرد.

اواسط پاییز باید گیاه خنجری را به داخل آورده و در محیطی خنک ( که از یخ زدگی محافظت شود ) قرار داده و به میزان کم به ان آب داد.

آگاونیاز به خاک با زهکش خوب ومحیط آفتابی دارد. دمای 3 درجه زیر صفر را تحمل می کند

به نور شدیدی احتیاج دارد. باید در ۴ تا ۶ درجه سانتی گراد نگه داری شود.

بهتر است آبیاری خوبی داشته باشد ولی باید مراقب پوسیدگی ریشه بود در زمستان با مقدار کمی آب آبیاری شود

به خاک قلیایی نیاز دارد مخلوطی مساوی از خاک باغچه و ماسه های درشت و تورب خاک مطلوبی برای رشد آگاو فراهم میاورد

کود مورد نیاز این گیاه را می توان به میزان ۳ گرم در لیتر هر دو هفته یکبار از فروردین تا مهر ماه مورد مصرف قرار داد

آگاو ها اصولا از گیاهان لیفی و نساجی محسوب می شوند . از برگ آگاو پس از اینکه فیبر Sisal* از آن گرفته شد ماده هکوژنین بدست می آورند . این ماده در داروسازی برای ساختن کورتیزون و هورمونهای جنسی بکار می رود .

هکوژنین منبع غنی از ماده استروئید ها می باشد . برگهای سیزال سبز نیز دارای مواد قندی است که از آن استخراج می شود .

بطورمتوسط ازهر 500 برگ 140 کیلوگرم الیاف فیبر خشک شده و از 2800-2700 کیلوگرم پولپ ( قسمت گوشتدار برگ ) در حدود 150 کیلوگرم قند بدست می آورند . برداشت برگها معمولا در تابستان انجام می گیرد .

برگهای آگاو دراز , سفت و قوی است . ابتدا الیاف آگاو با وسیله مخصوص الیاف گیری خارج می شود . الیاف گرفته شده , شسته شده و برای اینکه تمام مواد خارجی گیاهی از الیاف گرفته شود , کوبیده و شانه می شود و پس از آن مجددا چندین بار در آب شسته می شود و برای سفید شدن , آن را در آفتاب پهن می کنند .

له شده برگ آگاو به صورت ضماد برروی زخمهای دیر علاج اثر داده می شود و از آن نتایج مفید در التیام زخم و جراحات بدست می آورند

ریشه آگاو معرق است وجوشانده آن به مصارف درمانی مذکور می رسد . در دامپزشکی از آن جهت درمان ضرب دیده گی اعضای اسب و قاطر استفاده می شود .

ساقه آگاو دارای شیرینی است که پس از گرفتن شیره , آن را تبخیر و تلغیظ نموده و به شکل شربت شیرین غلیظی به نام عسل ماگی در بازار عرضه می نمایند

در چین از گیاه آگاو آمریکائی برای تهیه حشره کش استفاده می شود . درهند از ریشه آگاو آمریکائی به عنوان مدر , معرق و ضدعفونی کننده استفاده می شود

شیره برگهای آن ملین و مدر و قاعده آور است ودر مواردکمبود ویتامین Cداروی مفیدی است .

در هند و چین از شیره برگها بعنوان ملین و مدر استفاده می شود . در مورد گونه Agave angustifolia که گونه پرورشی است از شیره برگهای آن برای تسکین درد دندان و ناراحتی چشم استفاده می شود . با توجه به خواص و کاربرد فراوان آگاو در داروسازی و صنعت و همچنین سازگاری این گونه در بیشتر نقاط ایران توصیه می شود مطالعات و بررسیهای عمیقتری در خصوص سازگاری گونه های مختلف این گیاه در ایران و استان گلستان انجام شود تا استفاده بهینه از این گیاه کم توقع انجام شود .

مغزگیاه آگاو سرشار ازساکارین است و وقتی پوست آن کنده شود آنرا می توان خورد، شیرین و مغذی اما نسبتا فیبری است. بذر را در آرد ترکیب کرده و به عنوان غلیظ کننده در سوپ یا اینکه در ساخت نان بکار می برند. شیره ای که ازساقه گل دهنده می گیرند به عنوان شربت استفاده می کنند

شیره گیاه آگاو را همانند ضماد بر روی جراحتها می گذارند. شیره همچنین در درمان اسهال و اسهال خونی بکارمی رود. شیره ضد عفونی کننده، معرق، ادرارآور وضدیبوست است.

دم کرده برگهای ریزریزشده، مسهل وعصاره برگ برای درمان ضرب دیدگی بکار می رود. همچنین در درمان دیرهضمی، نفخ شکم، یبوست وزردی بکارمی رود. شیره ضدعفونی کننده وازرشد باکتریها در معده و روده جلوگیری می کند. از برگها داروی استروئیدی می سازند. یک صمغ از ریشه و برگ می گیرند که در درمان دندان درد بکار می رود. ریشه معرق وادرارآورمی باشد. آن همچنین در درمان سفلیس بکار می رود.

از ساپونین گیاه صابون می سازند(در ریشه می باشد). وقتی ریشه و برگ را خرد می کنند و سپس با آب آنرا می جوشانند، ساپونین از آن استخراج می شود. گیاه خاصیت حشره کشی دارد. یک فیبر قوی از برگها می گیرند که از آن طناب، نخ و پارچه می سازند. ساقه های گل دهنده خشک شده همانند یک پوشش ضدآب بکار می رود

تکثیر آگاو هم از طریق بذر و هم از طریق کاشت پاجوشهای نزدیک ریشه آن صورت می گیرد .ازدیاد از طریق بذر با کاشت در خاک با دمای 20 درجه سانتیگراد و از طریق پاچوش ، با جداکردن جوانه ها از پایه های مادری و کاشت آنها صورت می گیرد .

در ایستگاه تحقیقات چالکی گرگان در کنار پایه مادری پاجوش های بسیار زیادی تولید شده است که به راحتی می توان آن را از پایه مادری جدا وکشت نمود . آگاو مکان آفتابی و هوای گرم که دارای جریان کافی هوا باشد دوست دارد و در مناطقی که دارای زمستان یخبندان دارند باید در پناه گذارده شود .

بذررا بصورت سطحی در محیط آفتابی در ماه فروردین و درون گلخانه گرم بکارید. بذردردمای 20 درجه درعرض 1 تا 3 ماه جوانه می زند. جوانه ها را در گلدانهای مجزا با خاک زهکشی شده بکارید تا به قدر کافی بزرگ شود.

از این گیاه تا موقعی که ارتفاعش به 20 سانتی متربرسد مراقبت بکنید. گیاه را دراواخر بهار یا اوایل تابستان بعد از سرمای ناگهانی خارج می کنید

نام علمی : Bignonia capreolata

این گیاه رونده از خانواده بینو نیاسه Bignoniaceae بوده برگهایش مرکب و نامنظم و گلهائی به رنگ قرمز نارنجی دارد .دو نوع از این گیاه رونده تا کنون شناخته شده است که دارای شاخه های نیرومند بالارونده و برگهای آویخته می باشند .

1 ـ C. radicans : یا یاس ویرجینی بوسیله ریشه های هوائی و ساقه های بلند خود به دیوار متصل می شود . ریشه های هوائی مجهز به چنگکهائی برای اتصال به دیوار ، پایه یا داربست می باشند . گلهای لوله ای نارنجی و براق این گیاه در اوایل پائیز شکفته میشوند و بشکل یک دسته گل در انتهای ساقه ایکه در همان سال رشد کرده است ظاهر میشود و یک رقم از این دسته دارای گلهای زرد رنگ هستند .

2 ـ C. chinensis یا C. grandiflora : شاخه ها و گلهای درشت تری نسبت به سایر انواع خود دارد به دلیل فقدان چنگکهای ریشه ای از مقاومت کمتری برخوردار است و اصولا این دسته دارای قدرت کمتری از دسته قبلی هستند و گلهای دهان باز آن به رنگ قرمز یا نارنجی براق می باشند.

نوع دورگِه C. tagliabuana : به نام مادام گالن Mme Galen دارای گلهای قرمز است که در تیر و مرداد گل می دهد و با سایر مشخصات آن مثل ارقام قبلی می باشد .

 

اصولا پیچ اناری گیاهی کم توقع بوده احتیاج چندانی به تغذیه کافی و در نتیجه کود ندارد . هوای سرد چندان ناراحتی برای این گیاه تولید نمی کند . خاکهای آهکی ضرر زیادی برای این گیاه ندارند و اصولا با هر شرایطی خود را تطبیق میدهد . در مکانهای آفتابرو گلهایش زودتر ظاهر می شود .

طرز تکثیر:این گیاه به سه طریق قلمه زدن ، جداکردن پاجوش و خواباندن شاخه تکثیر میشود

 

نام علمی : Cestrum nocturnum

مورفولوژی :
درختچه‌ای است همیشه سبز، بومی آرژانتین با گلهای لوله ای کوچک سبز ـ لیموئی رنگ و خوشه‌ای که اواخر بهار تا اواخر تابستان ظاهر می‌شوند و جنبه زینتی ندارند ولی در شبهای تابستان عطر بسیار مطبوع آنها در فضا می‌پیچید. در شمال کشورمان میوه‌های سفید و درشت شبیه تخم پرندگان تولید می‌کند حداکثر بلندی آن ۴ متر است و در مناطق گرم سرتاسر سال گل دارد.

نیازها :
به سرما مقاوم نیست و در مناطق سردسیر باید در زمستان از سرما محفوظ بماند بنابراین بهتر است درگلدان کاشته شود تا در فصل سرما (در تهران نیمه دوم پائیز) به محل مناسب انتقال یابد. در فصل گرما نیاز به آبیاری فراوان دارد نیازمند خاک سبک و قوی و نور غیرمستقیم آفتاب است و هر پانزده روز یکبار از فروردین تا شهریورماه به کود مایع یا ترکیبی از اوره، فسفات آمونیم و فسفات دوپتاس با ترکیب ۱۵ ـ ۳۰ ـ ۱۵ نیاز دارد.

نحوه کاربرد محبوبه شب :
در شرایط آب و هوایی تهران و کرج محبوبه شب را می توان بصورت گلدان در بالکن‌ها و کنار پنجره ساختمانها قرارداد زیرا عطر نافذ گلهای آن که شبها باز می‌شوند در محیط درون ساختمان می‌پیچد.ضمنا” این گیاه را در مناطق شمال کشور می توان در باغچه کاشت , دراینصورت در سالهای اول رشد در زمستانها دور گیاه پوششی قرار می دهند تا از سرمای زمستان محفوظ بماند.

روشهای ازدیاد :
۱ـ بوسیله قلمه در پاییز، برای این منظور از شاخه‌های خشبی نازک آن قلمه‌هایی به طول ۱۲ ـ ۱۰ سانتیمتر تهیه می‌کنند و آنرا در ماسه نرم فرو کرده، در دمائی حدود ۱۵ – ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری می‌کنند ظرف مدت ۳ – ۲ ماه قلمه ها ریشه دار شده و بعد آنها را به گلدان منتقل می‌نمایند.

۲- خوابانیدن هوایی:روشی که سبب بوجود آوردن ریشه برروی گره های یک شاخه می شود. برای انجام این روش ابتدا خزه مرطوب را در اطراف شاخه می بندند و پس از تشکیل ریشه شاخه مزبور را از گیاه مادری جدا کرده و بطور جداگانه کشت می نمایند.

نام علمی : Pelargonium

شمعدانی‌‌هائی را که در گلکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند به چهار طبقه تقسیم می‌نمایند.

1- شمعدانی معمولی (p. x hortorum): که در جنس شمعدانی معمولی هورتوروم مجتمع شده‌اند. بیشتر در باغات و باغچه‌‌ها کشت می‌شود. در این جنس، گونه شمعدانی معمولی زونال zonale که در روی برگ آن‌ها حلقه تیره رنگی بشکل نعل مشاهده میشود مورد استفاده است. گل‌ها به رنگ‌های قرمز، صورتی، سفید، کم پَر، پُرپَر، دیده می‌شود.گونه حلقه ای یا زونال (zonale) دارای واریته‌‌های متعددی است و در ایران اکثرا از ارقام زیر استفاده میشود.

شمعدانی هلوئی: واریته ای است به ارتفاع 40 – 50 سانتیمتر، برگ‌ها درشت گل‌ها صورتی مایل به نارنجی.

شمعدانی سفید: برگ‌ها کوچک، گل‌ها سفید کم پَر یا پُر پَر.

شمعدانی نقره‌ای: اطراف برگ‌ها در این واریته به رنگ سفید نقره‌ای و وسط آن سبز رنگ و گل‌ها برنگ قرمز تند است.

شمعدانی ترمه‌ای: در این واریته حلقه وسطی دایره ای شکل به رنگ زرد مایل به قرمز و خود برگ‌ها به رنگ زرد تیره میباشد. گل‌ها به رنگ صورتی تند و کم پَر است. برگ‌های این واریته زینتی میباشد.

شمعدانی طلائی: برگ‌ها به رنگ‌های زرد و سبز است. گل‌ها قرمز و پُرپَر. در این دسته حلقه وسطی برگ‌ها در بعضی بکلی از بین رفته و در برخی کاملا نمایان است. این واریته هم برگش زینتی است.

شمعدانی پیچ: شمعدانی پیچ یا شمعدانی برگ عشقه‌ای (p. peltatum): شاخه‌های این نوع شمعدانی نازک و بعضی از ارقام آن بطول یک متر یا بیشتر می‌رسد.

شمعدانی اژدر

شمعدانی اژدر (p. domesticum): که بیش از یک واریته از آن بنام شمعدانی گل درشت (grandiflorum)در ایران کشت نمی شود. بلندی این واریته 50 – 60 سانتیمتر است.برگ‌ها درشت، به رنگ سبز تیره و چین دار، گل‌ها درشت به رنگ‌های مختلف قرمز، زرد، بنفش، و سفید، یک رنگ و یا دو رنگ می‌باشد.

شمعدانی عطری

شمعدانی عطری (p. capitatum): برگ‌ها کرکدار و دارای عطری است شبیه عطر گل سرخ و برای تهیه اسانس از آن استفاده میشود. گل‌ها کوچک برنگ ارغوانی. گل شمعدانی عطری در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

شرایط لازم برای شمعدانی :

خاک: خاک مناسب شمعدانی خاکی است که اگر آنرا در دست بفشاریم به زحمت بهم بچسبد یعنی کمی سنگین باشد. اگر زیاد بهم بچسبد معلوم می‌شود رس آن زیاد است و خاک تکه تکه می‌شود. اگر به آسانی دانه‌های خاک از هم بپاشد معلوم می‌شود خیلی سبک است و مناسب شمعدانی نیست.

خاک شمعدانی تشکیل میشود از یک قسمت خاک برگ پوسیده، دو قسمت خاک مرغوب باغچه، و یک قسمت شن زبر و یک قسمت کود گاوی پوسیده.

در نقاطی که تابستان خیلی گرم دارد، %50 از خاک گلدان از تورب توصیه می‌شود، برای اینکه رطوبت را بهتر نگهدارد. هرچند تورب زیاد و خاک برگ زیاد مانع رشد شمعدانی است زیرا ترشی (اسیدیته) خاک را بالا میبرد (اسیدیته برای شمعدانی باید بین شش و نیم تا هفت باشد).

غذا: همانطوریکه می‌دانید کود فسفره برای تقویت ریشه و کود ازته برای ازدیاد شاخ و برگ و کود پتاسی برای تولید گل و میوه مفید است. تناسب این عناصر موثرتر از میزان مواد غذائی است.

اگر با دادن کود دامی، کود ازته هم زیاد بدهیم، شاخه‌های شمعدانی طویل می‌شود و برگ‌ها هم بزرگ می‌گردد. و این همان گلدان‌هائی است که باغبان به آن‌ها گرسنگی می‌دهد و مدتی به آن‌ها کود نمی‌دهد، بطور خلاصه از اردیبهشت تا مهر ماه هر ماه یکمرتبه باید کود تجارتی به شمعدانی داده شود ودر زمستان از کود دادن باید خودداری کرد. کود را موقعی به گیاه می‌دهند که ریشه گلدان را پُر کرده باشد.

آب: شمعدانی در اعضای خود آب را ذخیره می‌کند. این گیاه خیلی سریع و بمقدار زیاد می‌تواند آب را جذب کند. بهمین دلیل است که وقتی خاک خیس است باوجودیکه آب زیاد برایش مناسب نیست معذالک آنرا جذب می‌کند (در صورتیکه برای اغلب نباتات این آب زیاد ضرر میرساند) در هر حال در تابستان موقعی که بوته شمعدانی گل دارد به آب نسبتا زیاد احتیاج دارد. در روز‌های کوتاه زمستان و در حرارت کم، آب دادن را برای چند هفته باید قطع کرد. ولی وقتی گیاه در حال فعالیت است هیچوقت نباید رطوبت خاک قطع شود. وقتی شمعدانی کاملا خشکی می‌بیند پوست ساقه سفت و خشبی می‌شود و بعضی از ریشه‌های لطیف و سفید رنگ از بین میروند. برگرداندن این حالت بحالت اولیه خیلی طول می‌کشد.
در شمعدانی‌های گلدانی باید طوری آب داد که خاک گلدان کاملا خیس شود و بعد از آن هروقت خاک کاملا خشک شد باید آب داد.
میزان و موقع آب دادن بستگی به وضع خود گیاه و حرارت هوا و رطوبت جوی دارد. در روز‌های خیلی گرم یا روز‌هائی که باد‌های خشک می‌وزد، در وسط تابستان به شمعدانی باید روزی دو مرتبه آب داد. وقتی شدت نور کم است یا رطوبت زیاد است اصولا گیاه به آب نیاز ندارد. اگر شدت آفتاب زیاد است بهتر است به گلدان‌ها سایه بدهند تا به این وسیله تعریق در نبات کم شود و این کار بهتر از آن است که مرتبا به گلدان‌ها آب بدهند. ارقام شمعدانی عطری و پیچ و اژدر نسبت به شمعدانی معمولی بیشتر به آب احتیاج دارند.
هوا: می‌گویند شمعدانی رطوبت جوی را لازم ندارد. این صحیح است، شمعدانی مثل سرخس، گلخانه مرطوب را دوست ندارد. ولی نباید محیط هم زیاده از حد خشک باشد. بنظر می‌آید خیلی از شمعدانی‌ها هوای خشک را می‌پسندند وعده کمی هم حتما خشکی زیاد هوا را لازم ندارند. رطوبت جوی برای گیاه شمعدانی مضر نیست. ولی برای غنچه‌‌ها ضرر دارد. در آخر روز که حرارت پائین می‌آید، رطوبت زیاد می‌شود و در شب ممکن است گلبرگ‌ها مرطوب شوند و گل‌ها بگندد.

روشنائی:
هرچند وطن اصلی شمعدانی سرزمین آفتاب درخشان است ولی شمعدانی که در منزل و باغچه عمل میآورند به نور شدید احتیاج محدودی دارد. شمعدانی در محل سایه و قسمت شمالی ساختمان گل نمی کند و همچنین گوشه ای تاریک محل مناسبی برای کاشت شمعدانی نیست. در نقاط سایه شاخ و برگ آن زیاد شده و شاخه ‌هایش طویل و آبکی میشود. اگر در گلخانه و یا در تابستان سایه به آن ندهیم رنگ براق شمعدانی از بین می‌رود. نقاط کاملا آفتابی چه در گلخانه و چه در خارج گلخانه برای شمعدانی مضر است.

حرارت:

حرارت مطلوب برای شمعدانی بین 13 – 18 درجه سانتیگراد است. هرچند در حرارت‌های بالا هم زنده میماند. حرارت بین 43 – 44 درجه کلیه ارقام شمعدانی را از بین می‌برد. حرارت مناسب برای شمعدانی عطری و اژدر بین 7 – 14 درجه سانتیگراد است که در این حرارت‌‌ها بهتر رشد می‌کند. بعضی از ارقام شمعدانی زونال یا حلقه ای تا 10 درجه سرمای زیر صفر را هم تحمل می‌کنند.

گلدان‌ها:

گلدان‌های سفالی برای شمعدانی مناسب است. مخصوصآ در گلخانه‌‌ها اگر شمعدانی را در گلدان کوچکتر بکارند مناسب تر است تا گلدان‌های بزرگنر. وقتی قلمه‌‌ها ریشه دار شدند باید آن‌ها را در گلدان استکانی ( 5 سانتیمترقطر د‌هانه ) کاشت و بعد از گلدان اولی به گلدان فرنگی کوچک ( 7 – 5/8 سانتیمتر قطر د‌هانه ) منتقل کنند. خاک گلدان باید کمی سفت و با ثبات باشد. یعنی مقدار رس بیشتر از حدی باشد که قبلا گفته شده، نه اینکه سخت و سفت و سنگین باشد.

تعویض گلدان وقتی انجام می‌شود که ریشه‌‌ها بتازگی به بدنه گلدان رسیده باشند، نه اینکه صبر کنند تا علائم گرسنگی در گیاه ظاهر شود.

موقع گل کردن بوته جوان در گلدان بتدریج عوض می‌شود احتیاجی به کود اضافی نیست.اندازه گلدانی که گیاه در آن گل می‌کند بستگی به واریته شمعدانی دارد: بعضی در گلدان کوچک و بعضی در گلدان فرنگی بزرگ و عده‌ای در گلدان خیاری (17 سانتیمتر قطر د‌هانه) خوب گل میکنند.

متوقف کردن رشد بوته‌‌ها:

بیشتر انواع شمعدانی را اگر بحال خود بگذارند یک ساقه اصلی می‌دهد و وقتی این ساقه رشد کافی کرد، که اغلب گل هم ندارد، شاخه‌های اطراف بیرون می‌آیند. این وضعیت رضایت بخش نیست. ولی اگر سر ساقه اصلی را ببریم یعنی پنسمان کنیم، دو جوانه نزدیک محل قطع رشد می‌کنند و این‌ها هم بنوبه خود تا حدی رشد کرده و از آن ببعد شاخه‌های جانبی رشد می‌کنند. منظور از متوقف کردن رشد، هم آهنگ و هم زمان کردن رشد جوانه‌‌ها می‌باشد.

شروع رشد شمعدانی در بهار و توقف در رشد و تولید گل آن در اواسط تابستان است. شروع مجدد رشد در موقع کوتاه شدن روز یعنی پائیز است. موقع قلمه گرفتن، معمولا در آخر مرداد و اوائل شهریور می‌باشد که گیاه مادری از قدرت و قوت کاملی برخوردار است. قلمه ‌هائی که گرفته میشود در آخر مهرماه دارای ریشه کامل می‌باشند و می‌توان آن‌ها را در گلدان 5/8 سانتیمتر قطر کاشت. در همین موقع که قلمه‌های ریشه دار جابجا میشود و باید از نقطه نموی قلمه، سربرداری (پنسمان) شود. شاخه ‌هائی که قبل از نیمه زمستان رشد می‌کنند از رشد دو یا سه جوانه چانبی سرچشمه می‌گیرند. رشد زیاد شاخه‌‌ها تا اوایل بهمن ماه احتمالا شروع نمی شود. در این موقع در ظرف چند هفته شاخه‌های جوان جانبی شاخه‌های مجددی میدهند که دو یا سه بند دارند. این‌ها هم باید سر برداری شوند. بنابراین برای تقویت بوته باید سعی کرد که شاخه‌های بیشتری ایجاد گردد.

در اواخر اسفند رشد شاخه‌‌ها و ریشه‌‌ها زیاد می‌شود و در این موقع است که تغییر اندازه گلدان لازم میباشد. باید بوته‌‌ها را به گلدانی که قطر د‌هانه آن 11 سانتیمتر باشد منتقل نمود. این تغییر گلدان ممکن است رشد بوته را مجددآ متوقف کند.

در اواسط فروردین اگر رشد خیلی زیاد است قسمتی از سرشاخه‌‌ها باید سر برداری شود و این آخرین پنسمان است. در اواسط خرداد بوته باید در یک حالت کامل باشد.

بعضی از انواع شمعدانی‌‌ها بیش از یک یا دو ساقه نمی دهند ولی بعصی پُر شاخ و بگند و احتیاج زیادی به سربرداری ندارند. فقط ممکن است گل دادن بوته را به عقب بیاندازد.

نام علمی : argenteum Stepf

جنسی از گیاهان تیره گندمیان است که برگهای نوار شکل بلندی داشته و مانند نوارهای پهن از اطراف آن بسمت زمین آویخته است.

این گیاه مخصوص نقاط گرم و خشک است و گویا موطن اصلی آن نیوزلاند باشد .
این برگها تشکیل تودة انبوهی را میدهد که بلندی آن به 5/1 تا 2 متر میرسد . از میان بوته خوشه های بلند بصورت پرهای سبک و ابریشم مانند به رنگ نقره ای بیرون میآید .
بعلت بزرگی بوته پامپا ، از آن برای تک کاری روی چمن باغات و یا کنار استخر و نهرها میتوان استفاده کرد .
خوشه های خشک آن برای تهیه دسته گلهای خشک مصرف میشود .
در هرنوع خاکی رشد می کند .
در اصطلاح باغبانی به آن علف پامپا نقره ای می گویند .
تکثیر :زیاد کردن این گیاه به روش تقسیم ریشه صورت میگیرد .

نام علمی : Pelargonum graveolens

مشخصات گیاهشناسی:شمعدانی عطری گیاهی کند رشد و چندساله، عموما علفی با ساقه های بلند و برگهای گرد با حاشیه موجدار وعطری شبیه گل سرخ وسیب دارد.گلهای شمعدانی عطری سفید با رگه های قرمز بوده که در بهار و تابستان تولید می شوند.گلها مرکب از پنج کاسبرگ ،پنج گلبرگ ، ده پرچم متصل به هم هستند.ارتفاع بوته شمعدانی عطری به حدود سی سانتیمتر و پهنای حدود شصت سانتیمتر می رسد.

روش کشت:ازدیاد شمعدانی عطری به وسیله قلمه ترکه های چوبی نرم از بهار تا پاییز امکان پذیر است.زمان قلمه گرفتن معمولا در آخر مرداد و اوایل شهریور می باشد که گیاه مادری از قدرت وقوت زیادی برخوردار است .قلمه های گرفته شده در آخر مهرماه دارای ریشه کامل می باشند.در روزهای اول قلمه ها را در سایه نگهداری میکنند سپس بتدریج به آنها نور کافی داده می شود تا رشد ونمو کنند.زمانی قلمه ها آبیاری میشوند که رطوبت بستر آنها خیلی پائین باشد.

نیازهای اکولوژیکی:

خاک:خاک مناسب برای شمعدانی عطری خاکی است که کمی سنگین بوده، از لحاظ اسیدیته خنثی تا قلیایی باشد. خاک باید متشکل از یک قسمت خاک برگ پوسیده، دو قسمت خاک مرطوب باغچه، یک قسمت شن زبر ویک قسمت کود گاوی پوسیده باشد.شمعدانی عطری نیاز به خاک با زهکشی خوب دارد.

غذا:کود فسفره برای تقویت ریشه وکود ازته برای ازدیاد شاخ وبرگ وکود پتاس برای تولید گل مفید است.از اردیبهشت تا مهرماه هربار یک مرتبه باید کود تجارتی به شمعدانی داده شود و در زمستان از کود دادن باید خودداری نمود.کود را موقعی به گیاه میدهند که ریشه گلدان را پر کند.

آب:شمعدانی عطری می تواند خیلی سریع و به مقدار زیادآب را دراندام خود ذخیره کند.شمعدانی عطری جزئ گونه هایی است که به آب زیاد احتیاج دارد.درهرحال در تابستان موقعی که بوته شمعدانی گل داشته باشد به آب بیشتری محتاج است ودر روزهای کوتاه زمستان و در حرارت کم آب دادن را برای چند هفته باید قطع نمودولی وقتی گیاه درحال فعالیت است هیچوقت نباید رطوبت خاک کم باشد.میزان وموقع آب دادن بستگی به وضع خودگیاه وحرارت هوا ورطوبت جوی دارد.در روزهای خیلی گرم یا روزهایی که بادهای خشک می وزد ودر تابستان به گیاه روزی دو بار آب داده میشود.وقتی شدت نورکم یا رطوبت زیاداست اصولا گیاه به آب نیاز ندارد.

هواودرجه حرارت:شمعدانی عطری رطوبت جوی را لازم ندارد البته این مورد برای گیاه مضر هم نیست.گلخانه مرطوب را نمی پسندد اما نباید محیط زیاده از حد خشک باشد.محلهای آفتابی برای این گونه شمعدانی مفید است ولی درسایه آفتاب هم بردباری نشان می دهد. رویهمرفته جریان هوا خیلی از ناراحتی ها را از بین میبرد.حرارت مناسب برای شمعدانی عطری بین14-7درجه سانتیگراد است که در این حرارتها بهتر رشد میکند.نسبت به سرما و یخبندان نیز حساس بوده و حداقل دما برای رشد ونمو باید بین10-7 باشد.

خواص درمانی:
اسانس ژرانیوم، از نظر درمانی دارای اثر ضد عفونی کننده است. در عطر سازی و تهیه گرد دندان، پماد ها و فراورده های زیبایی، مصرف می شود. و خاصیت ضد تب دارد.
چاى شمعدانى وحشى (عطرى)، آرامبخش افراد افسرده و مضطرب
استفاده از برگ هاى ژرانیوم (شمعدانى عطرى و یا وحشى) که در نواحى آذربایجان به نام عطر چایى یا عطر شاهى معروف است، از دیرباز در میان خانواده هاى ایرانى متداول بوده است. اغلب خانواده ها براى این منظور یک گلدان از این گیاه زیبا را که داراى برگ هاى سبز پرچین و شکن و بسیار معطر است، در خانه نگهدارى مى کنند و با افزودن چند برگ شمعدانى معطر، در داخل قورى چاى، از عطر دلپذیر و طعم مطبوع چاى و خواص درمانى ژرانیوم برخوردار مى شوند.
ژرانیوم، از تیره گیاهان معطرى است که داراى اثرات ضددرد، ضداضطراب، ضدافسردگى، مقوى مسکن و آرامبخش است.
بهترین و ساده ترین روش استفاده از این گیاه، قرار دادن چند برگ آن در چاى معمولى است. اما براى موارد یاد شده، مصرف روزانه 2 فنجان از دم کرده این گیاه به میزان یک قاشق چاى خورى از پودر برگ آن در یک فنجان آب جوش براى مدت 2-1 هفته تا برطرف شدن کامل ناراحتى، توصیه مى شود.

نام علمی : Spartium junceum

مورفولوژی : این درختچه خزان دار بومی نواحی مدیترانه و اسپانیا است ساقه‌ها سبز رنگ، افراشته و کم برگ بوده و گلهای زرد رنگ و معطر آن اواخر بهار شکوفا می‌شوند. حداکثر بلندی آن 5/2 متر است.

نیازها : نیاز به محل آفتابی و خاک معمولی با زهکشی خوب دارد خشکی خاک را تحمل می‌کند. در آب و هوا و خاک نواحی ساحلی نیز خوب رشد می‌کند.

کاربرد : برای کاشت در سطح چمنکاری، جلوی درختان بدون گل برای پوشاندن تنه آنها و کاشت در حاشیه‌ها مناسب است.

ازدیاد : کاشت بذر در بهار یا در پاییز بعد از رسیدن آنها، در گلخانه یا هوای آزاد.

نام علمی : Lonicera Japonica

پیچ امین الدوله ، Lonicera از گیاهان خانواده کاپریفولیاسه Caprifoliacea و جزو گیاهان بالارونده و متداول قدیمی بوده و در بیشتر منازل قدیمی برای پوشش آلاچیق ، چَپَر ، داربست های چوبی از آن استفاده میکردند . این درختچه نیاز مبرم به آفتاب و محلهای آفتابرو دارد . خاک غنی و آب فراوان ازاحتیاجات اولیه رویش این گیاه میباشد. احتیاج به هرس مفصل ندارد ولی باید هر چند وقت یکبار هرس کوچکی روی شاخه های آن انجام پذیرد تا زمانی که محل خود را پوشیده و سر سبز نگاه دارد .برگ ها همیشه ایام سبزند اما در زمستان قسمت های پایین شاخه ها تعدادی از برگ های خود را از دست می دهند.گل ها که معمولاً زرد یا سفیدرنگ هستند، بسیار معطرند و در اوایل بهار شکفته می شوند. در بعضی گونه ها گل ها ابتدا سفیدرنگند ولی به تدریج زرد می شوند.

نور: بدون شک گیاهان گلدار برای گلدهی به نور کامل آفتاب احتیاج دارند اما برای پیچ امین الدوله محیط های نیمه سایه و حتی سایه کامل مشکل خاصی ایجاد نمی کند اما به هر حال تاریکی به عنوان یک عامل محدودکننده، گلدهی را به تأخیر می اندازد و موجب کاهش گل ها می گردد.

ازدیاد : پیچ امین الدوله را می توان به آسانی با روش های مختلفی مانند خوابانیدن شاخه و یا قلمه ساقه تکثیر نمود.

تکثیر به روش قلمه : بهار زمان مناسبی برای ازدیاد پیچ امین الدوله است. در بهار از ساقه های برگدار و نرم که قدری چوبی هستند، قلمه تهیه کنید.بهتر است بستر کاشت قلمه ها خیس و نمناک باشد.

خوابانیدن شاخه : خوابانیدن شاخه روش مناسبی برای ازدیاد پیچ امین الدوله است. شاخه های بلند را طوری در خاک قرار دهید که نوک شاخه ها بیرون از خاک باشد. عمق مناسب برای قرار گرفتن شاخه در خاک حداقل سه سانتی متر است.

بعد از یک یا دو ماه شاخه در محل تماس با خاک ریشه می زند. اگر عمل خوابانیدن شاخه در گلدان انجام شود، به سادگی می توانیم بعد از ریشه دار شدن، شاخه ها را با قیچی از پایه اصلی جدا کنیم و گلدان را به محل مناسب منتقل کنیم.

هرس : هرس پیچ امین الدوله بیشتر به منظور فرم دهی انجام می شود، شاخه های مزاحم را حذف کنید و شاخه های خوش فرم را به قیم ببندید. معمولاً بعضی از شاخه های داخلی پیر و گاهی خشک می شوند. آنها را جدا کنید. تا گیاه شکل مناسب خود را پیدا کند.

 

نام علمی : Rosa Domascena – Mill

گل محمدی یک گیاه گل دار از خانواده Rosaceaeاست که بیشتر برای گلاب گیری ، داروسازی و طب ، عطرسازی و صنایع غذائی مصرف دارد. رویشگاه اولیة آن ایران و در حال حاضر در استانهای اصفهان ( کاشان ) ، فارس ، کرمان ، آذربایجان شرقی و غربی ، مرکزی و ... کشت میشود.

مناطق عمدة تولید گل محمدی در استان اصفهان عبارتند ازکاشان، گلپایگان ونطنز. سطح زیر کشت در استان اصفهان معادل 1206 هکتار با میزان تولید 5481 هکتار می باشد (آمار سال 1385) که در رتبه سوم کشوری قرار دارد.
از نظر گیاهشناسی گل محمدی درختچه ای خاردار با ارتفاع حدود 5/1 متر با برگهای 5 تا 7 برگچه ای به شکل تخم مرغ و رنگ سبز براق بوده و گل آن کم پر تا نیمه پٌرپر به رنگ صورتی تا صورتی- قرمز و معطر با گل آذین خوشه ای مرکب یا منفرد می باشد. زمان گلدهی در اکثر گونه ها در بهار می باشد.
این گیاه بسیار مقاوم بوده و اکثر شرایط آب و هوائی را به خوبی تحمل می کند ولی اصولاً مناطق باز و آفتابگیر با شبهای نبستاً خنک را ترجیح می دهد. نسبت به کم آبی مقاوم بوده و بسته به منطقه کشت شده بین 7 تا 15 روز یکبار در زمان گلدهی و 20 تا 30 روز یکبار در دیگر دوره های رشد آبیاری می شود.

در کاشان آبیاری 5 تا 10 مرتبه با دوره آبیاری 12 تا 50 روز مرسوم می باشد. خاکهای حاصلخیز شنی- رسی دارای بافت نسبتاً خشک که هوا را به خوبی از خود عبور دهد و دارای مقادیری مواد آلی پوسیده باشد و PH حدود 5/6 بهترین محیط رشد برای گل محمدی می باشد.
کاشت نهال های آن معمولاً در اسفندماه در گودالهائی به عمق 30 تا 40 سانتی متر انجام می شود. عمده ترین روش کشت جوی و پشته با فواصل خطوط کشت حدود 4 متر و فاصله نهالهای حدود 2 متر است. البته روش کرتی نیز در بعضی از مناطق مرسوم است که در این حالت فاصله کاشت 5/1×5/1 متر تا 2 × 2 متر در نظر گرفته می شود.
عملیات هرس بیشتر برای حذف شاخه های ضعیف و کنترل بیماری ها و آفات انجام می شود و در اکثر مناطق عمل هرس فرم دهی دیده می شود. معمولاً 5 تا 6 سال بعد از کاشت درختچه های گل محمدی راکف بر می کنند تا عمل جوان سازی گیاه انجام شود.
گل محمدی از سال دوم شروع به گل دهی می کند و بیشترین محصول را در سالهای 3 و 4 دارد ولی از سال ششم گل ها ریز شده و مقدار محصول نیز کم می شود. زمان برداشت از اول اردیبهشت شروع شده و در بعضی مناطق گاهی تا آخر خرداد نیز ادامه می یابد ولی معمولاً طول دورة برداشت 20 تا 30 روز است. میانگین مقدار محصول یک درختچة گل محمدی 2 تا 5/2 کیلوگرم است.
گل محمدی از راه پاجوش ، قلمه زدن ، خوابانیدن و پیوندزدن و از طریق بذر ( برای مصارف خاص ) تکثیر می شود که در کاشان اکثراً به روش پاجوش است.
مهمترین آفات گل محمدی شته ها ( خصوصاً شتة گل سرخ ) کنه ها، شپشک ، کرم ساقه خوار و مهمترین بیماری آن سفیدک می باشد. در کاشان سموم مصرفی برای کنترل آفات بیشتر گوزاتیون، مالاتیون و دیازینون و برای بیماری سفیدک سموم سولفوره می باشد.

نام علمی : Forsythia intermedia

منشاء و گسترش : موطن اصلی این گیاه چین می باشد
ارتفاع : 2.4 متر گستردگی : 2.4 متر جنبه زینتی : گلها نوع گیاه : درختچه ای بوتهای شکل گل دهی : اسفند تا فروردین دوام برگ : خزان کننده
درختچه ای هست بوته ای شکل ، خزان کننده ، دارای گلهای زرد و زیباست ، هرس پس از گل دادن انجام می شود گلها اسفند تا فروردین ماه ظاهر می شود .شاخ و برگ آن در پاییز ارغوانی رنگ می شوند
نیاز های اکولوژیک :
نور : نیاز به نور کامل آفتاب دارد خاک : خاک مرطوب و عمیق و دارای زهکشی خوب نیاز دارد
ازدیاد : در تابستان و پاییز با قلمه تکثیر می شود. در پاییز از روش خوابانیدن استفاده کنیدوپاجوش ها را در پاییز حذف نمایید.
کاربرد در فضای سبز :
بوته تک کاشت ، پرچین ، به صورت توده ای در زمینه های همیشه سبز کشت می شود.
کاشت : در بهار بکارید . چوب مرده یا قدیمی با رشد ضعیف را بعد از گلدهی حذف کنید . بوته ها در تمام تابستان بخش های تازهای را رشد می دهند که روی این بخش ها ، گل های سال بعد تولید میشوند.
کنترل آفات و بیماری ها : هیچ گونه آفت و بیماری جدی ندارد.
گونه های مهم : F.suspensa Forsythia weeping بوته ای بالا رونده با گلهای زرد بهاره و شاخه های قوسی شکل و برگ های سه قسمتی می باشد و به ارتفاع 3 متر رشد می کند.
مشکلات متداول : در اقلیم های سرد ، سرمای دیر رس به گل ها آسیب می رساند

نام علمی : Chaenomeles Lindl

درختچه ها یا درختان کوچک ، خزان کننده یا نیمه همیشه سبز ، با شاخه های گاهی خاردار ، جوانه ها کوچک با حدود 2 فلس خارجی ، برگها با دمبرگ کوتاه ، داندانه اره ای یا کنگره ای ، گوشواره دار ، با بافت محکم ، گلها منفرد یا دسته ای ، قبل یا بعد از برگها ظاهر شونده ، گاهی در قسمتی مذکر ( گلها فقط نر ) لوبهای کاسه گل 5 تائی ، کامل یا دندانه اره ای ریز ، گلبرگها 5 تائی ، بزرگ، پرچم ها 20 تائی یا بیشتر ، خامه ها 5 تائی ، در قاعده پیوسته ، تخمدان 5 حجره ایی ، هر حجره با تخمک های بسیار ، میوه سیبی بزرگ با دندانه های بسیار ، دانه ها قهوه ای .
- این جنس سه گونه در شرق آسیا دارد که گونه ای از آن در ایران بصورت رایج کاشته می شود.
به ژاپنی گونه japonica
Chaenomeles japonica ( Thub .) Lindl .
Fam . Rosaceae
Syn : pyrus japonica Thunb , pyrus Maulei Mast . , cydonia Maulei
T. Moore , cydonia Maulei , T. Moore , cydonia Maulei schneid.
E: Japanese flowering guince , japan guince , dwarf japanose guice

درختچه ای کوتاه ، به ارتفاع تا 2 متر ، شاخه ها خاردار ، در حالت جوانی با کرکهای نمدی ریز کوتاه ، در سال دوم زگیل دار ، برگها تخم مرغی پهن تا واژ تخم مرغی ، نوک کند یا نسبتاً نوک تیز ، به طول 3 – 5 سانتی متر ، دندانه اره ای – کنگره ای درشت ، بی کرک ، گلها قرمز – قرمز آجری به عرض 5/2 – 5/3 سانتی متر ، میوه تقریباً کروی ، به عرض حدود 3 سانتی متر ، زرد رنگ .
واریته هائی از این گونه بشرح زیر وجود دارد :
گلها رنگارنگ صورتی و سفید Chaenomeles japonica var. tricolor ( parsons ) Rahd .
Chaenomeles japonica var . alpine Maximum

درختچه ای پا کوتاه با ساقه های گسترده روی زمین و شاخه چه های ایستاده ، برگها تخم مرغی دایره ای به طول 1- 5/2 سانتی متر .
پراکنش جغرافیائی در ایران : بصورت کاشته شده در تهران ، کرج ، مناطق شمالی و شمال غرب ایران

خاستگاه : این درختچه بومی چین و ژاپن است.
هرس : چون گلها در روی شاخه های قدیمی ظاهر می گردند برای حصول گل آوری کامل در بهار ، گیاه را در فصل زمستان یا اوائل بهار هرس تند می نمایند.
تکثیر : تکثیر بوسیله قلمه در ماههای خرداد و تیر ، خوابانیدن شاخه ، جدا کردن بوته ها یا کاشت بذر صورت می گیرد.
نیاز اکولوژیکی : به ژاپنی ، طالب مکان آفتابی و سایه آفتاب است و در همه نوع خاک می روید ولی خاکهای باغچه یا اسیدی و سنگین را ترجیح میدهد و نسبت به سرما مقاوم است.
این درختچه در چمن کاریها و پارکهای شهری و جنگلی و سطوح شیب دار و نیز بلوارها در قالب طرحهای مختلف فضای سبز استفاده می گردد.

نام علمی : Lavandula stoechas L

گیاهشناسی : اسطو خودوس گیاهی چند ساله خشبی است. ارتفاع این گیاه 40 تا 60 cm میرسد. برگها به رنگ سبز ، خاکستری ، نقره ای و به شکل نیزه ای میباشند که بطور متقابل روی ساقه قرار می گیرد و پوشیده از کرک سفید پنبه ای است. این گیاه دارای سیستم ریشه ای طویل می باشد که تا عمق حتی 4 متری می تواند رشد نموده و جذب آب نماید. طول برگها 2- 4 سانتی و عرض آن تا 5/0 سانتی متر می رسد. گلها به رنگ آبی متمایل به بنفش میباشد گلها به صورت گل آذین خوشه ای بر روی ساقة گل دهنده از بهار تا آخر مرداد ماه ظاهر می شوند و میوه فندقه تخم مرغی شکل میباشد. وزن هزار دانه 85/ تا 2/1 گرم است.
نیازهای اکولوژیکی : در طول رویش به نور فراوان رطوبت کم ، هوای گرم و خاکهای سبک شنی دارای ترکیبات کلسیمی و مواد غذائی نیاز دارد خاکهای سنگین برای کشت این گیاه مناسب نمیباشد.
- دورة آبیاری : هر 7 روز یکبار البته با توجه به شرایط اقلیمی متغیر می باشد.
آب و هوای پیشنهادی جهت کشت گیاه : ناحیه نیمه صحرایی سرد و ناحیه مدیترانه ای
PH و EC مناسب : 7 تا 4/8 – کمتر از 2 دسی زیمنس بر متر
نحوة تکثیر : 1- تکثیر جنسی : از طریق بذر صورت می گیرد در این روش ابتدا بذور را در آذرماه یا در اواسط اسفندماه در خزانه با رعایت فواصل 20 تا 40 سانتی متر فاصله ردیف ها و 5 سانتی متر روی ردیف ها و در عمق حدود 5/0- 1 سانتی متر کشت می گردد.
2- تکثیر غیرجنسی : در تکثیر غیر جنسی از ساقه های یکساله ( علفی ) و یا خشبی ، قلمه هائی به طول 15 – 20 cm تهیه نموده و در خزانه آزاد یا غیر آزاد (زیر پلاستیک ) و در فاصله ردیف های 8 – 10 سانتی متر و فاصله قلمه ها روی ردیف 4 -3 سانتی متر کاشته می شود ( خزانه کاری می کنند ) در مراحل اولیه خزانه ایجاد محیط سایه روند ریشه دهی را تسریع می نماید.
استفاده از اسطو خودوس در فضای سبز :
از گیاه اسطو خودوس با اهداف استفاده از کاربرد زیبائی ، مهندسی گیاهان و معماری می توان بهره جست مثلاً در کاربرد زیبائی با کاشت در طرحهای مختلف و یا انجام هرسهای فرم و در کاربرد مهندسی گیاهان با توجه به سیستم ریشة آن در کنترل و تثبیت خاک و غیره و در کاربرد معماری برای تقسیم فضا و نیز بعنوان جدا کننده ( مخصوصاً 4- 5 سال بعد از کاشت در محل اصلی ) و در کاربرد کنترل شرایط اقلیمی می توان از اسطو خودوس در بهبود شرایط زیست محیطی استفاده نمود. هم چنین بعنوان گیاه معطر نیز کشت می گردد.
جهت شکیل بودن و نیز پرپشت نمودن گیاه و توسعه سیستم ریشه وقتی طول نبات به حدود 18- 20 سانتی متر رسید از ارتفاع 10 سانتی متری سطح خاک هرس می نمائیم.
خواص درمانی : اسطو خودوس طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و خشک است.
- اسطو خودوس از نظر خواص درمانی دارای خاصیت تقویت کننده اندامهای رئیسه بدن ، مقوی بدن و قوای دماغی و تفکر و هم چنین مقوی احشاء و آلات داخل شکم و مفرح است مسهل سودا و بلغم میباشد.
اگر مقدار یک قاشق مرباخوری از سرشاخه های نیم کوب شدة آن در ¾ لیوان آب جوش بمدت 20 دقیقه دم کرده پس از صافی گذرانده و یک قاشق مرباخوری عسل طبیعی به آن اضافه نموده و میل شود و تا مدتی ادامه یابد برای رعشه ، سرگیجه ، تقویت ذهن ، حافظه ، رفع فراموشی ، صرع و وسواسهای سوداوی و غم و اندوه ، مفید است.
- اسطو خودوس بر اشخاص صفراوی مضرّّ و عطش آور است و ایجاد آشفتگی می نماید از این نظر باید با سکنجبین خورده شود و برای ریه مضرّ است از این نظر باید با کتیرا و صمغ عربی خورده بشود.
- در درمان نفخ ، صدای شکم ، گاز معده مفید است.
- استفاده از اسانس اسطو خودوس ( 1- 2 قطره ) در وان حمام به عنوان ضد باکتری و ضد التهاب ، تحریک بهبودی در برش زایمان ، به عنوان آرامبخش برای بیخوابی ، عصبانیت قبل از قاعدگی و سردردهای ناشی از استرس.
- از اسانس اسطو خودوس در آروماتراپی برای درمان اضطراب ، بیقراری و بیخوابی افراد کهنسال و یائسه استفاده می گردد.

 

نام علمی : Wisteria spp

گلیسین گیاهی است از خانواده ی بقولات (لگومینوز) و از زیر تیره ی پروانه واران که منشاء آن شرق آسیا می باشد. درختچه ای است خزان دار با طول عمر زیاد ، بالا رونده چوبی ،دارای برگ های متناوب و به فرم مرکب شانه ای فرد ، گل هایی به رنگ آبی ، ارغوانی یا بنفش که به صورت گل آذین خوشه قرارگرفته اند.گل آذین خوشه ی زیبایش سبب معروفیت این گیاه شده است.
تفاوت انواع گونه های گلیسین در تعداد برگچه ها ، رنگ گلها و طول گل آذین است. گونه چینی طول اش تا 18 متر می رسد. در گونه ژاپنی معمولا طول درخت حداکثر به 9 متر میرسد. تعداد برگچه ها 13 تا 19 عدد است و طول گل آذین بیشتر از گونه ی چینی می باشد.
نکته ی جالب در مورد گلیسین این است که سالی دوبار گل میدهد . گل دهی اول اش در اواسط بهار و گل دهی دوم اش در اواسط تابستان است. البته گل ها در گل دهی دوم کوچکتر هستند. کاربرد این درخت در فضای سبز برای ساختن آلاچیق ها و سایبان ها است و این به شرط هرس و تربیت خوب است. این درخت کاربرد وسیعی در بونسای دارد. برگها و بخصوص بذور این گیاه سمی هستند و نبایستی خورده شوند.
نیاز ها
نور = گیاهی است که تقریبا به نور زیادی نیاز دارد و بایستی در مکان های آفتابگیر کاشته شود.
خاک= به خاک های لومی با زهکش مناسب نیاز دارد و خاک های سنگین را نمی پسندد. به خاک های گچی و آهکی حساس است و PH5/5 تا 5/6 ( کمی اسیدی) بهترین حالت برای این گیاه است.
رطوبت = به رطوبت متوسط و منظم نیاز دارد . خشکی را به خوبی تحمل می کند و به رطوبت فراوان حساس است.
حرارت = گلیسین گیاه مناطق معتدله محسوب می شود و در محدوده دمایی 4 تا 35 درجه رشد میکند. نوسانات دمایی در بهار سبب ریختن گل ها می شود.
تکثیر
به چندین روش گلیسین را می توان تکثیر نمود : 1- قلمه 2- خوابانیدن 3- پیوند زدن 4- بذر
آفات و بیماری ها
گاهی اوقات بیماری لکه برگی به این گیاه حمله می کند. قارچ های عسلی و حشرات مکنده ای چون شته ها و شپشک ها نیز به این گیاه آسیب می رسانند.
مشکلات محیطی و فیزیولوژیکی گیاه
گلیسین به خاک های گچی و آهکی حساسیت دارد. خاک هایی با PH قلیایی برای این گیاه مناسب نیستند. کمبود آهن و فسفر و پتاسیم خاک به این گیاه صدمه می رساند و سبب کاهش تعداد گل ها می شود و همان طور که ذکر شد یخبندان های بهاره سبب ریختن گل های آن می شود.
تغذیه
این گیاه به خاک کاملا غنی از مواد آلی و معدنی نیاز دارد. کود دهی قبل از زمان گلدهی برای پدیدار شدن گل های زیبا ضروری است. در بهار و تابستان ( در هر دو موعد گلدهی ) کود دهی انجام می شود. در مورد نسبت کود دهی NPK آن اطلاعاتی در دست نیست اما کود سوپر فسفات به میزان 68 گرم و سولفات پتاسیم به میزان 48 گرم در هر متر مربع خاک به این گیاه داده می شود تا گلدهی تحریک شود و گلهای زیبایی پدیدار شوند.

مشخصات: اسم علمی فلفل زینتی Capsicum annuum، از خانواده solanaceae می باشد. گیاهان گلدانی فلفل زینتی را می توان در فصل تابستان، خارج از گلخانه نگاهداری کرد. گونه مذکور، یکساله بوده و بومی نواحی گرم امریکا است. برگهای فلفل زینتی سبز نسبتا روشن و مستطیلی شکل می باشند. کولتیوارهای گوناگون این گونه دارای میوه هایی به اشکال مختلف مستقیم یا آبشاری است. رنگ میوه های یک بوته ممکن است قرمز، زرد و یا سبز باشد.

فلفل زینتی
مشخصات: اسم علمی فلفل زینتی Capsicum annuum، از خانواده solanaceae می باشد. گیاهان گلدانی فلفل زینتی را می توان در فصل تابستان، خارج از گلخانه نگاهداری کرد. گونه مذکور، یکساله بوده و بومی نواحی گرم امریکا است. برگهای فلفل زینتی سبز نسبتا روشن و مستطیلی شکل می باشند. کولتیوارهای گوناگون این گونه دارای میوه هایی به اشکال مختلف مستقیم یا آبشاری است. رنگ میوه های یک بوته ممکن است قرمز، زرد و یا سبز باشد.

مراقبت: این گیاه به نور متوسط تا زیاد، حرارت بالا، خاک همیشه خیس، رطوبت ۵ تا ۷۰ درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد.

کود: کود مورد نیاز فلفل زینتی را نمی توان به میزان ۳ گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار، از اردیبهشت تا شهریور، مصرف نمود.

خاک: مخلوطی از دو قسمت کود دامی پوسیده، یک قسمت خاک باغچه و ماسه برای پرورش این گیاه مناسب و مطلوب می باشد.

ازدیاد: برای تکثیر این گیاه، می توانید بذرها را در اواخر زمستان و اوایل بهار در طرف کم عمقی، حاوی کمپوست مخصوص بذر بکارید و خاک را مرطوب نگاه داشته و روی آن را با شیشه یا پلاستیک بپوشانید. بعد از رشد نشاءها آنها را به گلدان اصلی حاوی کمپوست گلدانی منتقل کنید.

عوارض و درمان: اگر در طول مدت رشد این گیاه مشاهده کردید برگها پرپشت وسر حال هستند اما گل ظاهر نمیشود. گیاه را به گلدان کوچکتری منتقل کنید زیرا کاپسیکوم دوست دارد ریشه‌هایش در هم باشند. احتمالا گلدان اصلی خیلی بزرگ است. اگر نور محیط کافی نباشد میوه های فلفل زینتی زرد باقی می مانند و قرمز نمی شوند. این گیاه نور مستقیم را به راحتی تحمل میکند. شاخه های دراز و بد شکل فلفل زینتی معرف هوای گرم محیط گرم است. گلدان را به محل خنک تری برده و با آب فاقد املاح و کاملا ولرم غبار پاشی کنید. همچنینن هوای خیلی گرم و یا آبیاری بیش از اندازه باعث زرد شدن تمام برگها و سقوط آنها میشود. اگر برگها پژمرده شوند و سقوط نمایند باید گیاه رابه محل پر نورتری منتقل کنید. برگهای جدید گیاه در اثر فعالیت حشره آفت، بد شکل و چسبناک میشوند. گیاه را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی کنید. در صورتی که ببینید رشد گیاه متوقف شده، بدانید هوا سرد است بنابراین باید گلدان رابه محل گرمتری ببرید. برگهای فلفل زینتی در اثرهوای سرد یا صدمه مربوط به مواد براق کننده شیمیایی، ممکن است سیاه شوند. اگر هم با زردی برگها مواجه شدید، فورا آبیاری کنید احتمالا گیاه تشنه است کنه ریز قرمز برگها را زرد وتار عنکبوتی میکند، سطح زیرین برگها رابا اسفنج نرم تمیز کنید و یا هر دوهفته یکبار، باسم کنه کش، گیاه را سمپاشی نمایید.

مراقبت: این گیاه به نور متوسط تا زیاد، حرارت بالا، خاک همیشه خیس، رطوبت ۵ تا ۷۰ درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد.

کود: کود مورد نیاز فلفل زینتی را نمی توان به میزان ۳ گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار، از اردیبهشت تا شهریور، مصرف نمود.

خاک: مخلوطی از دو قسمت کود دامی پوسیده، یک قسمت خاک باغچه و ماسه برای پرورش این گیاه مناسب و مطلوب می باشد.

ازدیاد: برای تکثیر این گیاه، می توانید بذرها را در اواخر زمستان و اوایل بهار در طرف کم عمقی، حاوی کمپوست مخصوص بذر بکارید و خاک را مرطوب نگاه داشته و روی آن را با شیشه یا پلاستیک بپوشانید. بعد از رشد نشاءها آنها را به گلدان اصلی حاوی کمپوست گلدانی منتقل کنید.

عوارض و درمان: اگر در طول مدت رشد این گیاه مشاهده کردید برگها پرپشت وسر حال هستند اما گل ظاهر نمیشود. گیاه را به گلدان کوچکتری منتقل کنید زیرا کاپسیکوم دوست دارد ریشه‌هایش در هم باشند. احتمالا گلدان اصلی خیلی بزرگ است. اگر نور محیط کافی نباشد میوه های فلفل زینتی زرد باقی می مانند و قرمز نمی شوند. این گیاه نور مستقیم را به راحتی تحمل میکند. شاخه های دراز و بد شکل فلفل زینتی معرف هوای گرم محیط گرم است. گلدان را به محل خنک تری برده و با آب فاقد املاح و کاملا ولرم غبار پاشی کنید. همچنینن هوای خیلی گرم و یا آبیاری بیش از اندازه باعث زرد شدن تمام برگها و سقوط آنها میشود. اگر برگها پژمرده شوند و سقوط نمایند باید گیاه رابه محل پر نورتری منتقل کنید. برگهای جدید گیاه در اثر فعالیت حشره آفت، بد شکل و چسبناک میشوند. گیاه را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی کنید. در صورتی که ببینید رشد گیاه متوقف شده، بدانید هوا سرد است بنابراین باید گلدان رابه محل گرمتری ببرید. برگهای فلفل زینتی در اثرهوای سرد یا صدمه مربوط به مواد براق کننده شیمیایی، ممکن است سیاه شوند. اگر هم با زردی برگها مواجه شدید، فورا آبیاری کنید احتمالا گیاه تشنه است کنه ریز قرمز برگها را زرد وتار عنکبوتی میکند، سطح زیرین برگها رابا اسفنج نرم تمیز کنید و یا هر دوهفته یکبار، باسم کنه کش، گیاه را سمپاشی نمایید.

 

مشخصات: اسم علمی پاپیتال Hedera canariensis ، از خانواده Arliaceae میباشد. این گیاه بومی جزایر قناری و شمال آفریقا است. ارتفاع آن در طبیعت به بیش از ۵ متر می رسد.گونه ای زیبا با رشد سریع بوده که در مقابل نور و سایه مقاوم است. برگهای پاپیتال چرمی وتخم مرغی شکل با لبه کنگرهای هستند که در قسمت تحتانی قلبی شکل می شوند، در زمستان برگهای این گیاه سبز روشن و براق است و در تابستان به رنگ سبز برنزی در می آیند، پاپیتال واریته مشهوری دارد که دارای برگهای سبز تیره با لبه نقره ای، خاکستری یا سفید رنگ می باشد.

مراقبت: پاپیتال به نور خیلی کم تا معمولی، حرارت عادی، خاک همیشه خیس، رطوبت ۵۰ تا ۷۰ درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد.

کود: می توان به میزان ۳ گرم در لیتر، هر هفته یکبار ، از اردیبهشت تا مهر ماه به پاپیتال کود داد.

خاک: خاک باغچه همراه با کمی توربی یا خاک برگ برای رشد ونمو این گیاه مناسب است.

ازدیاد: پاپیتال را می توانید به آسانی از اواسط بهار تا اواخر تابستان تکثیر کنید. البته گیاهانی که در بهار تکثیر می شوند مقاوم تر هستند. با یک چاقوی تیز قلمه های ساقه ای و یا انتهایی را به طول ۱۰تا ۱۲ سانتیمتر، از ساقه های رونده جدا کنید و به روش کشت مستقیم قلمه درون گلدان ، آنها را در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر ، حاوی کمپوست بذر و قلمه بکارید. خاک را نسبتا مرطوب کنید و با کیسه پلاستیکی شفاف قلمه ها را بپوشانید . بعد از یک ماه ریشه دهی انجام می شود. شما می توانید کیسه پلاستیکی را برداشته و گلدان را در تور مناسب ، ولی دور از تابش مستقیم خورشید قرا دهید. قلمه ها در آب هم ریشه می دهند. پاپیتالها در هوای خنک هم رشد می کنند اما سعی کنید در طول تکثیر ، دمای محیط ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد باشد.

عوارض و درمان: اگرمشاهده کردید برگها رنگ پریده شده اند و گرایش به سبزی دارند، یا نور خیلی شدید است و یا هوای تاریک است. کمبود عناصر هم میتواند همین علائم را به وجود بیاورد.برگهای چین وچروکدار و خشک شده معرف هوای گرم محیط است.گیاه را به محل خنکتری برده و غبار پاشی کنید. لکه های نقره ای روی برگها نتیجه فعالیت حشره آفت است هر دو هفته یکبار باسم حشره کش نفوذی گیاه را سمپاشی نمائید. اگر زخمهای سیاه آبکی روی برگها مشاهده شد. با هر نوع مایع ضد عفونی کننده، با غلظت کم، لکه ها را خیس کنید و هوای خشک می تواند نوک برگها را خشک و قهوه ای کند. هوای سرد نیز برگها ر ا پپیچیده و سبز تیره می کند. در صورتی که زهکش مناسبی نداشته یاشیم و در نتیجه خاک گلدان باتلاقی شود، برگهای پاپیتال سیاه می شوند. اگر هم برگها زرد آغشته به تار عنکبوت شدند. باید هر دو هفته یکبار با سم کنه کش سمپاشی صورت بگیرد. غبار پاشی در دفع این آفت موثر است گیاه پاپیتال به کنه قرمز که باعث این آسیب می شود حساس بوده، بنابراین نباید در محیط گرم و خشک قرار بگیرد.

تاریخچه:

داوودی های امروزی هیبرید پیچیدهای هستند که اگر از بذر آنها به منظور تکثیر استفاده شود گلهایی با اشکال متنوع خواهد داشت.رویشگاه اغلب گونه های امروزی چین می باشد که از آن جمله می توان chysanthemun inducum یک داوودی زرد کم پر c. morifolium (به رنگهای قرمز وکبود)و chusan daisy(گونه ای ناشناخته )را نام برد.این گونه ناشناخته اولین بار در سال 1843 توسط رابرت فرچون به انگلستان وارد شدو به نظر می رسد این واریته یکی از والدین داوودی pomponباشد.در سال 1889 اسمیت دورگه گیری را بر روی داوودی آغاز کرد .او خود بیش از 500کولتیوار را نامگذاری کردکه هنوز هم در گروه داوودیهای امروزی دیده می شود.

شکلهای مختلف گل آذین:

داوودی گل آذین مرکب دارد و گلهای آن بر روی نهنج قرار گرفته اند.مجموعه گلها بر روی دمگلی طویل قرار گرفته و خوشه ای ایجاد می کنند.هر گل آذین منفرد دارای دو نوع گل می باشد که به وسیله گریبانی متشکل از براکته ها پوشیده شدهاست.

برخی از اشکال مرسوم گل آذین که به صورت تجارتی پرورش داده می شود:

1-گل آذین کم پر:شبیه آفتاب گردان و متشکل از یک یا دو ردیف گاهای بیرونی ماده و گل های مرکزی دو جنسیو بارور بر روی نهنج می باشد.

2-گل آذین شقایقی که به نوع کم پر شباهت دارد و تفاوت آن در گلهای میانی است که کشیده و لوله ای است و حالت برجسته وبالشتک مانند دارد.

3-گل آذین منگوله ای :حالتی کروی وتوپی شکل به گل میدهد که به دلیل گاهای کناری کوتاه و یکنواخت آن می باشد.

4-گل درشت:در این مورد قطر غنچه ها حتی بیشتر از 10سانتیمتر بوده و به اشکال گوناگون طبقه بندی مد شوند .

مصارف تجاری:

داوودی ها را با توجه به تقاضاهای موجود در بازار به دو روش برای تولید گل شاخه بریده پرورش می دهند:

1-روش اول (گل منفرد):همه غنچه ها جز گل انتهایی در طول رویش حذف و بدین ترتیب به ازای هر ساقه فقط یک گل نمو می یابد.

2-روش دوم(گلهای منگو له ای):تمام غنچه ها را نگه میدارند ولی به ندرت غنچه مرکزی (پیر ترین غنچه)را به هنگام ظهور رنگ در گلهای شعاعی حذف می کنند زیرا در غیر اینصورت قبل از گلهای جانبی پیر می شود.

پاسخ به طول مدت روشنایی:

کولتیوار های هیبرید را که گل آنها در تمام طول سال مورد استفاده قرار می گیرند روز کوتاه به شمار می آیند .گلدهی طبیعی معمولا در طی چند ماه پائیزرخ می دهد.

 

ازدیاد:

گیاهان با ریشه دار کردن قلمه های سر ساقه جوان که تازه از پایه مادری بیرون آمده ازدیاد می گردند .این قلمه های رویشی را بیشتر از گیاهان رشد یافته تحت شرایط روز بلند بر می کزینند تا از تشکیل جوانه گل در آنها جلوگیری کنند.طول قلمه های انتهایی که از پایه مادر بریده شده 8-10 سانتیمتر است که می توانند بطور مستقیم در محیط کشت ریشه زا قرار گیرند ولی در تولیده انبوه قلمه ها را در کارتونهایی که پوششی از پلی اتیلن دارند قرار می دهند تا در طول این زمان و جایگزین شدن در محیط کشت آب خود را از دست ندهند.

تهیه خاک:

داوودی تقریبا در کلیه خاکها به شرطی که خوب آماده شده باشند به خوبی رشد می کنند .گیاهان در مقابل چند پاتوژن خاکزی حساسیت نشان می دهند .بنابراین باید این بیماری ها تحت کنترل قرار گیرند تا رشد گیاه کامل شود و مطمئن شویم که قلمه ها ی ریشه دار عاری از پاتوژنها هستند.

مواد غذایی معدنی:

داوودی به مقادیر بالایی از نیتروژن و پتاسیم نیاز دارد .تهیه این مقدار نیتروژن در طی هفت هفته اول رشد امری بسیار حیاتی است .اگر در طی این مدت دچار کمبودی گردد حتی تامین بعدی نیتروژن نمی تواند کیفیت از دست رفته گل را ترمیم نماید.کودهای مورد استفاده برای داوودی عبارتند از سوپر فسفات و سنگ آهک وفرمالدوئید اوره که در هر متر مربع بسیار مناسب است.

رشد رویشی:

الف-گیاهان پایه مادری:

فواصل معمولی که در کاشت توده ایی داوودیها رعایت می شود عبارت از 13*10 و 13*13سانتیمتر است.کودهای مایع و شرایط روز بلند را از همان شروع کاشت جهت تسریع در رشد رویشی به گیاه می دهند گیاهان را بطور ملایم سر برداری می کنند.این عمل را به هنگامی که گیاه در خاک مستقر شد جهت رشد سریع شاخه های جوان انجام می دهند.

ب-گیاهان تولید شده:

قلمه های ریشه دار را که در مرحله رویشی به سر می برند باید در خاکی مرطوب و خوب تهیه شده کاشت و با کود مایع آبیاری کردو در طول شب نیز ساعاتی نور مصنوعی بر آنها تابانید که از نخستین روز حالتی شبیه روز بلند را در آنها تداعی نمود .بر حسب فصل رشد ؛کولتیوار و اینکه گیاه سربرداری می شود و یا بطور تک ساقه رشد می کند می توان فاصله های کاشت مختلفی را در سکوهای گلخانه ویا بستر کاشت در نظر گرفت.

گلدهی گیاه:

پس از اینکه گیاهان به ارتفاع مورد نظر رسیدند (در حدود 50-35 سانتیمتر )باید آنها را تحت شرایط روز کوتاه قرار داد. لامپهای عامل ایجاد شرایط روز بلند از این پس باید در زمستان که شرایط به طور طبیعی روز کوتاه است خاموش گردند و یا اینکه در روزهای تابستان با تاریک نمودن گیاهان در روز سعی بر کاستن از طول روز نمایند.

استفاده از تنظیم کننده های رشد انتخابی:

الف-افزایش طول ساقه:ژیبرلین را برای افزایش طول ساقه داوودی به کار می برند.

ب-کاهش طول دمگل داوودی استاندار :اسید سوکسینیک 2و2دی متیل هیدرازید را پس از حذف جوانه های گل در مورد داوودی به کار می برند.

ت-تحریک ریشه: معمولا هورمون محرک ریشه داوودی اسید ایندول بوتیرک است که با تالک مخلوط شده است.

بیماریها:گلهای داوودی میتوانند از سوی قارچها و باکتریها و ویروسها مورد حمله قرار میگیرند.

آفات:

آفات داوودی شامل حشرات و کنه های تار عنکبوتی و نماتدها و حلزون هامی باشد.